Column René de Vries: over paardenmest en digitalisering

Ach ja, ‘voorspellen is lastig, zeker daar waar het de toekomst betreft’. Volgens mij is dat een uitspraak van de Deense natuurkundige Niels Bohr. Eén ding weet ik in ieder geval wel zeker. De megatrend van digitalisering is onomkeerbaar. Het inzicht en de transparantie die digitalisering biedt, leveren zó veel efficiëntere processen op, dat een economische wetmatigheid leert, dat dit de toekomst is. Wij ondersteunen dat.

We hebben daarbij projecten in verschillende stadia. Zo werkt het Havenmeester Management Informatiesysteem al een tijdje als digitaal netwerk. Met het Port call optimisation-initiatief Pronto zijn de behaalde resultaten veelbelovend en ja, we bereiden ons ook al voor om slimmere schepen te ontvangen die met behulp van sensoren steeds autonomer kunnen opereren. Sinds onze oprichting zijn we er al op gericht om het maximale uit de Rotterdamse haven te halen. De kansen die digitalisering biedt, pakken we dan ook met beide handen aan. Vanzelfsprekend met veiligheid als absolute randvoorwaarde.

De praktijk is echter weerbarstig. Die succesfactor achter digitalisering is delen; het op elkaar aan laten sluiten van informatiestromen. De eerste uitdaging is dus om systemen met elkaar te laten praten; om ze compatibel te krijgen. Binnen onze eigen organisatie is dat al een technische opgave van jewelste; laat staan om die koppeling met systemen van andere organisaties en bedrijven tot stand te brengen.

Toch kan deze uitdaging nog niet in de schaduw staan van de tweede uitdaging. Dat is namelijk de vraag hoe partijen zo ver te krijgen dat ze ook daadwerkelijk de informatie die ze hebben, delen met andere partijen in de keten. Aan de terughoudendheid liggen enerzijds koudwatervrees en concurrentieoverwegingen ten grondslag. Anderzijds zijn er partijen die vrezen dat ze door de transparantie die digitalisering biedt, overbodig zullen worden. Dat is overigens terecht, denk ik. Maar ook die partijen moeten beseffen dat zij geen onoverkomelijke horde zijn in dit grotere proces. Hoe dan ook, liggen de belangen verdeeld.

Zie hier het speelveld, waarbij het aspect van veiligheid, als in ‘security’, ook nog een belangrijke rol speelt. We zijn daar al heel ver mee. Het is nog niet eens zo heel lang geleden dat bij ons de geeltjes met de wachtwoorden aan het computerschermen geplakt waren. Die tijd is voorbij. Cyber security is essentieel voor het vertrouwen in het systeem. Dat beseffen we ons terdege. En dan zijn we ook meteen bij de kern aangekomen. Bij digitalisering moet je namelijk tegelijkertijd werken aan de technische uitdagingen, aan de mindshift van betrokken partijen én zorgen voor een veilig en robuust systeem. Dat is, om met Paul McCartney te spreken een ‘long and winding road’. Maar het is de enige weg naar de toekomst.