Innovatie zonder toverstaf
‘Innovatie is een vak. Het is geen magisch gebeuren in je organisatie. Haal je de zweem van toeval eraf, dan hebben innovaties de meeste kans van slagen’, ervaart Hedi Visscher (48), directeur van PortXL.* ‘Start met een innovatiestrategie’, is nog maar één van haar adviezen.
PortXL matcht (inter)nationale start-ups en scale-ups aan innovatie uitdagingen van onze partners’, vertelt Hedi. ‘De selectiedagen zijn dit jaar in juni. Daarna gaan de gekozen start-ups en scale-ups gedurende 3 maanden aan de slag met de innovatie uitdagingen. Dit programma begint in september. ‘Aan welke uitdagingen we werken? Een uitdaging voor de haven van Rotterdam is bijvoorbeeld: Hoe maken we in de toekomst het tanken van alternatieve brandstoffen en het laden van maritieme accupakketten veilig en voldoende beschikbaar?
Succesfactoren voor innovatie
Hedi adviseert om voor het inbedden van innovatie in je organisatie strategische pijlers te benoemen. Ze zet de to do’s op een rij: ‘Zorg ervoor dat je een innovatiestrategie formuleert die afgeleid is van de overall strategie: hoe draagt innovatie bij aan het realiseren van je strategische doelen? Bedenk op welke onderwerpen je wilt innoveren. Breng het probleem in kaart. Stel hypotheses op. Test vervolgens de aannames die je hebt en kijk welke slimme dingen er buiten je organisatie gebeuren. Maar bovenal: faciliteer en stimuleer medewerkers om te innoveren en niet alleen de medewerkers van de innovatieafdeling. Denk bijvoorbeeld aan bemanning van schepen of een inkoopafdeling naast de innovatiemanagers. Geef de betrokken medewerkers ook een innovatiebudget. Met dit alles laat je als organisatie zien hoe belangrijk je vernieuwing vindt. Bovendien zijn het dé kritische succesfactoren voor innovaties.’
Innovatie gaat nooit mis
Volgens Hedi kunnen innovaties nooit echt mis gaan: ‘Elke poging tot innovatie heeft waarde. Simpelweg, omdat je ervan leert. Het is natuurlijk wel van belang dat je er snel van leert, zodat het niet veel geld kost. Een start-up kan bijvoorbeeld een innovatie op een verkeerd moment pitchen. Of hij pitcht zijn idee aan het verkeerde bedrijf, omdat dit bedrijf het probleem nog niet ervaart. Het kan ook zijn dat op de markt al een andere oplossing is voor het probleem. Daarom is marktonderzoek ook cruciaal.’
Eén roadmap
Als ze zelf de scepter zou zwaaien over innoveren in de Rotterdamse haven, wat zou ze dan aanpakken? Hedi antwoordt: ‘Ik zou graag één roadmap willen hebben voor energietransitie in de haven waaraan iedereen zich conformeert. In zo’n roadmap staat bijvoorbeeld een taakverdeling wie wat doet en regelt, zodat je sneller gaat. Maar ook de selectie van brandstoffen die we willen gebruiken, de infrastructuur en wie waar eindverantwoordelijk voor is. Naar mijn idee kunnen we zo het beste versnellen, maar ik snap dat dat een utopie is. Goed blijven samenwerken, dat kan en gebeurt gelukkig al wel.’
Gezapig Europa
‘Europa is jammer genoeg wel wat gezapig als het gaat om innovatie in vergelijking met Amerika en Azië. Daar investeren organisaties meer geld in innovatie’, constateert Hedi. ‘In Europa investeert Israël bijvoorbeeld wel fors in innovatie. In ons land is de financiering voor start-ups en scale-ups helaas onvoldoende. Ik ben bang dat we hierdoor wegzakken in de rangorde en voorbijgestreefd worden. Wij profileren ons als kennisland. Innovatie staat voor kennis. Dus investeren in innovatie is een must wat mij betreft.’
'Wij profileren ons als kennisland. Innovatie staat voor kennis. Dus investeren in innovatie is een must wat mij betreft.'
Verduurzamen
‘Wat ikzelf doe aan innovatie? Verduurzamen is mijns inziens innoveren. Ik had al zonnepanelen, maar binnenkort komen er meer op ons dak. We hebben twee elektrische auto’s. Voor onze kinderen is een benzineauto sowieso out of the question. Dat vind ik bemoedigend om te zien: dat jongeren al zo energiebewust zijn. Verder installeren we binnenkort een warmtepomp. Ik eet bovendien minder vlees, ga met de trein op vakantie en verbruik zo min mogelijk energie.
Cabrio
Hedi overdenkt wat voor haar de mooiste innovatie is en dan weet ze het ineens: ‘Tsja, dat is dan toch wel mijn elektrische Fiat 500 met cabriodak. Omdat ik meestal alleen in de auto zit en geen heel grote afstanden rijd, heb ik bewust gezocht naar een kleine auto. Want hoe minder massa je verplaatst, hoe minder energie je verbruikt. En dat open dak maakt het wel heel leuk om een positieve bijdrage te leveren aan een beter milieu.’
Innovatievormen
‘We denken vaak aan bijvoorbeeld de zelfrijdende auto’s van Tesla bij innovatie, wat we een disruptieve innovatie noemen. Of aan nieuwe diensten en producten. Maar innovatie kan ook zijn: het veiliger, efficiënter en duurzamer maken van operaties en processen’, legt Hedi uit. ‘In het laatste geval, de zogenoemde incrementele innovatie, is de kans op snelle impact groot. Want er is al een oplossing, maar alleen een suboptimale. Als je weet te optimaliseren door iets makkelijker, goedkoper of duurzamer te maken, willen organisaties daar graag voor betalen.’
*Hedi Visscher is niet langer werkzaam als directeur van PortXL. *Christel Pullens directeur (a.i.) vervult momenteel deze functie.
Deining
In deze rubriek ontmoet je mensen die zich inzetten voor een slimme en duurzame Rotterdamse haven en aarde. Laat je door hen inspireren en help mee dit te verwezenlijken.
