Geschiedenis van de haven

11 mei 2021

Hoe kunnen wij je helpen?

Van een klein vissersdorpje naar de grootste haven van Europa en de meest moderne haven ter wereld. Ga mee op tijdreis door het havengebied!

De Rotte-dam wordt gelegd

1250
We beginnen de tijdreis rond 1250, als de mensen die zich ‘hier’ vestigen een dam in het riviertje de Rotte leggen. Het dorpje dat ontstaat geven ze de naam Rotte-dam. Het blijkt een handige plek om goederen van zeeschepen over te laden op kleinere rivierboten. Dit is het begin van de Rotterdamse haven.
Rotterdam krijgt stadsrechten

1340
De dam wordt direct bebouwd en vormt het middelpunt van de levendigheid in het plaatsje dat inmiddels Rotterdam wordt genoemd. De dam krijgt de naam Hoogstraat. Op 7 juni 1340 verleent graaf Willem IV van Holland het dorp, tegen betaling, voor de derde keer stadsrechten.
De eerste havenmeester

1554
Rotterdam groeit snel, net als de haven. Het is 1554 als Maerten Jacobsz Wildehaer de eerste havenmeester van Rotterdam wordt. Er was vanaf 1548 al een soortgelijke functie, maar de titel havenmeester wordt in 1554 geïntroduceerd.
Aanleg van de havens

1600
Door de oprichting van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) neemt de handel en scheepvaart snel toe, en dus moeten er meer havens komen om alles te kunnen blijven verschepen. In de 17e eeuw worden de Leuvehaven (1604), Wijnhaven (1613), Scheepmakerhaven (1613), Glashaven (1614) en Bierhaven (1614) aangelegd.
Start aanleg Nieuwe Waterweg

1864
De haven moderniseert in rap tempo en in 1864 wordt gestart met de aanleg van de Nieuwe Waterweg, een kanaal ontworpen door Pieter Caland. Het project verloopt niet als gepland en het duurt tot 1886 voordat aan de bestekeisen wordt voldaan.
Oprichting Rotterdamsche Handelsvereeniging

1872
In 1872 richt Lodewijk Pincoffs de Rotterdamsche Handelsvereeniging (RHV) op. Hierdoor kan hij het eiland Feijenoord exploiteren door het bouwen van havens en het innen van havengeld. Het hoofdkantoor van de RHV wordt gevestigd in het Poortgebouw.
Oprichting Gemeentelijke Handelsinrichtingen

1882
De gemeente en het Rijk investeert inmiddels flink in de Koningshaven, Spoorweghaven en de oeververbindingen van Rotterdam. Als de RHV failliet gaat, komt het gehele gebied in handen van de gemeente en wordt de voorloper van het Gemeentelijk Havenbedrijf opgericht: de Gemeentelijke Haveninrichtingen.
Start aanleg stukgoedhaven

1927
De ladingen van schepen groeien en groeien, dus het wordt tijd voor een stukgoedhaven. Tussen 1927 en 1931 wordt hiervoor de Merwehaven aangelegd. Tussen de gasfabriek Keilehaven en de gemeente Schiedam wordt een havencomplex ontworpen. Merwehaven-Vierhavens aan de noordoever is de basis van Rotterdam Fruitport.
Oprichting Havenbedrijf der Gemeente Rotterdam

1932
In 1932 wordt het Havenbedrijf der Gemeente Rotterdam opgericht, de opvolger van de Gemeentelijke Haveninrichtingen. In de jaren ’80 wordt de naam veranderd naar Gemeentelijk Havenbedrijf Rotterdam.
Vliegveld Waalhaven

1940
Tijdens een bombardement op 10 mei 1940 wordt Vliegveld Waalhaven compleet verwoest. Na de oorlog wordt het vliegveld niet meer herstelt, maar ontwikkelt tot bedrijventerrein Waalhaven-Zuid.
Start aanleg Botlek

1954
In 1954 wordt begonnen met de aanleg van de Botlek. Het gebied komt ten westen van de Oude Maas te liggen, tussen het Scheur en de A15. Het gebied kenmerkt zich vooral door de petrochemische industrie, tankopslagbedrijven en de opslag van droge bulkgoederen, maar ook scheepsnieuwbouw, reparatie en onderhoud. In 1960 zijn de werkzaamheden afgerond.
Ingebruikname zeven radarstations

1956
Het wordt drukker en drukker op de rivier. Om de scheepvaart bij te staan bij mist en slecht zicht, openen er in 1956 zeven radarstations. De stations langs de Nieuwe Waterweg staan bij Hoek van Holland, Rozenburg, Maassluis, het Tankhoofd, Pernis, de Lekhaven en het Charloisse Hoofd. Hoog bezoek: op 30 november 1956 opent Prins Bernhard de stations.
Start aanleg Europoort

1958
De uitbreiding van de haven in de jaren ’50 is nog niet klaar. Tussen 1958 en 1964 wordt Europoort aangelegd, waardoor het havengebied zich nu uitstrekt tot aan de Noordzee. In het westen van het gebied vindt vooral overslag van ertsen plaats, in het oosten overslag van auto’s, staal- en houtproducten.
De grootste haven ter wereld!

1962
Burgermeester Van Walsum roept in 1962 de haven van Rotterdam uit tot de grootste haven ter wereld. Dat jaar is er 97 miljoen ton overgeslagen, waarmee Rotterdam concurrent New York passeert. We behouden de titel tot 2004, als Shanghai de titel overneemt.
Eerste containerschip in Rotterdam

1966
Op 3 mei 1966 komt het eerste containerschip de haven binnen varen: de MS Fairland. Het schip brengt 226 containers naar de havenstad, de eerste containerdienst tussen Rotterdam en New York. Het grootste containerschip in 2021 heeft een capaciteit van 23.992 TEU (Twenty Foot Equivalent Units).
Start aanleg Maasvlakte

1969
Met de komst van de containers is er meer ruimte nodig. In 1969 wordt gestart met het opspuiten van de Maasvlakte en in 1973 meren de eerste schepen aan. De vlakte ligt direct aan de Noordzee en ligt zo’n 40 kilometer verwijderd van de binnenstad van Rotterdam.
Van het Poortgebouw naar het Europointcomplex

1977
Het Havenbedrijf groeit uit het Poortgebouw en verhuist in 1977 naar het Europointcomplex (tegenwoordig bekend als de ‘Lee Towers’) in Rotterdam-West. Vanaf het Noordereiland gezien is het Poortgebouw nu de toegangspoort tot een gebied dat vanaf eind jaren ’90 sterk ontwikkelt van haven- naar stadsgebied.
Eerste Wereldhavendagen Maritiem ’78

1978
In september 1978 worden de eerste Wereldhavendagen georganiseerd in de vorm zoals we die nu nog steeds kennen. Dit evenement zet de haven in de etalage voor de bewoners van Rotterdam. Met de Nieuwe Maas als podium vergapen de bezoekers zich aan onder andere de ‘optocht’ van 180 schepen. Wat ooit begon als ééndaags evenement Maritiem ’78, is uitgegroeid tot Nederlands grootste jaarlijkse maritieme festival met honderdduizenden bezoekers verdeeld over drie volle dagen.
Aanleg Slufter

1987
In de haven wordt veel gebaggerd om plek te maken voor de alsmaar groter wordende zeeschepen. Om alle verontreinigde baggerspecie te kunnen bergen, wordt in 1987 de Slufter op de Maasvlakte in gebruik genomen.
Ingebruikname Maeslantkering

1997
De Rotterdamse haven is een zeehaven. In 1997 wordt daarom de Maeslantkering in gebruik genomen, een stormvloedkering op de grens van het Scheur en de Nieuwe Waterweg bij Hoek van Holland. De kering maakt deel uit van de Europoortkering en is een voorliggende kering, wat betekent dat zij de eerste klappen opvangt bij hoogwater uit zee.
Verhuizing naar het World Port Center

2001
Het Havenbedrijf groeit verder en verhuist in 2001 naar het nieuwe World Port Center (WPC) op de Kop van Zuid. Na de KPN-toren is het WPC de tweede wolkenkrabber op de Wilhelminapier.
Verzelfstandiging van het Havenbedrijf

2004
Drie jaar na de verhuizing naar het WPC verzelfstandigt het Gemeentelijke Havenbedrijf en wordt het omgevormd naar het Havenbedrijf NV. De gemeente Rotterdam is vanaf het begin alleen aandeelhouder, sinds 2006 is ook de Nederlandse Staat aandeelhouder.
Eerste LNG-schip in de haven

2011
Rederijen en schippers gaan steeds meer op zoek naar duurzamere alternatieven en brandstoffen. In 2011 wordt daarom de LNG Gate terminal geopend. De British Trader komt in juli als eerste LNG-schip aan in Rotterdam.
Maasvlakte 2

2013
De groei van de Rotterdamse haven is nog niet voorbij, want in 2013 wordt Maasvlakte 2 officieel geopend. Door de aanleg wordt Nederland rond de 2.000 hectare groter en is de kustlijn op sommige plekken ongeveer 3,5 kilometer verder in zee komen te liggen.
CO₂ neutrale haven

2050
In 2050 hebben haven en industrie netto geen negatieve impact op het klimaat. Hiermee is de haven in lijn met de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs.