Het waterstofsysteem krijgt vorm
Leestijd: 5 minuten
In de haven van Rotterdam wordt een waterstofsysteem gebouwd dat de productie en het gebruik in voornamelijk de industrie combineert met de import en doorvoer van waterstof naar andere delen van Noordwest-Europa. Ondanks de uitdagingen als gevolg van hogere kosten en economische onzekerheden krijgt het systeem geleidelijk vorm. Hier volgt een overzicht van de belangrijkste waterstofprojecten van het afgelopen jaar, in willekeurige volgorde:
- Holland Hydrogen 1 in aanbouw
- Aankondiging groene waterstoffabriek ELYgator
- Productie en opslagfaciliteit voor duurzame vliegtuigbrandstof
- Succesvolle bunkering ammoniak
- Porthos: CO2-transport en opslag onder de Noordzee
- Offshore windpark Zeevonk II
- Braziliaanse groene waterstof via Rotterdam naar Duitsland
- Fertiglobe: eerste levering groene ammoniak voor de EU via Rotterdam
- CO2next: tijdelijke opslag en overslag van vloeibare CO2
- Ammoniakterminal en -kraker VTTI
- Aanleg waterstofnetwerk
- Delta Rijn Corridor
Holland Hydrogen 1
Holland Hydrogen 1 neemt concrete vormen aan. Shell bouwt de eerste grote duurzame waterstoffabriek in Europa, met een capaciteit van 200 MW. Vorig jaar tekenden Shell en TenneT een aansluit- en transportovereenkomst voor het hoogspanningsnet, waarop de centrale nu is aangesloten. Een waterstofpijpleiding, die ook deel zal uitmaken van het nationale waterstofnetwerk, verbindt de waterstoffabriek met de haven van Rotterdam.
ELYgator
Eerder dit jaar kondigde het Franse bedrijf Air Liquide haar plannen aan voor de ontwikkeling, bouw en exploitatie van een 200 MW elektrolyser op het eerste conversiepark op de Maasvlakte. Deze waterstoffabriek, genaamd ‘ELYgator’, produceert koolstofarme waterstof uit hernieuwbare energie en zal naar verwachting eind 2027 operationeel zijn. Air Liquide zal energie uit de windparken OranjeWind en Hollandse Kust Zuid (HKZ) voor de Nederlandse kust gebruiken om waterstof te produceren voor onder andere de TotalEnergies raffinaderij.
Productie en opslag duurzame vliegtuigbrandstof
Eind 2024 kondigden Power2X en Advario de gezamenlijke ontwikkeling aan van een grootschalige productie- en opslagfaciliteit voor duurzame vliegtuigbrandstof (e-SAF) met een capaciteit van meer dan 250.000 ton e-SAF per jaar. Deze faciliteit zal genoeg milieuvriendelijke brandstof produceren voor ongeveer 7.000 vluchten tussen Amsterdam en New York per jaar, terwijl de vraag naar waterstof blijft stijgen.
Succesvolle bunkerpilot ammoniak
In april 2025 voerden Trammo, OCI en James Fisher Fendercare met succes een proefproject uit voor het bunkeren van ammoniak tussen twee schepen in de haven van Rotterdam. Dit is een belangrijke stap in de voorbereiding van de haven op het bunkeren van groene ammoniak. Tijdens de pilot werd 800 kubieke meter vloeibare ammoniak van -33°C overgeslagen, waarmee het veiligheidskader van de haven werd gevalideerd. De eerste schepen die ammoniak als bunkerbrandstof kunnen gebruiken, worden in 2026 of 2027 verwacht.
Porthos
Porthos is het eerste grootschalige CO2 transport- en opslagproject in de EU en bestaat uit een 30 km lange pijpleiding op land, een compressorstation op de Maasvlakte en een injectieplatform dat 20 km uit de kust in de Noordzee ligt. Inmiddels is 80% van de landpijpleiding voltooid. Met de komst van het boorplatform Valaris is het offshore werk voor de bouw van de Porthos-infrastructuur duidelijk begonnen. Van hieruit wordt CO2 naar een uitgeput gasveld gepompt, een afgesloten ruimte van poreus zandsteen op een diepte van meer dan 3 km onder de Noordzeebodem. Een belangrijke stap in de ontwikkeling van koolstofarme waterstofproductie in Rotterdam.
Offshore windpark Zeevonk II
Het Zeevonk II project omvat de ontwikkeling van een offshore windpark van 2 GW, een drijvend offshore zonnepark van 50 MWp en een elektrolyser met een capaciteit tot 1 GW op het tweede conversiepark op de Maasvlakte. Hiermee wordt het mogelijk om energie uit windparken om te zetten in groene waterstof. Zeevonk II is een joint venture van Vattenfall en Copenhagen Infrastructure Partners (CIP), die de overheidsopdracht voor een offshore windpark met integratiesystemen heeft gewonnen. Het windpark zal naar verwachting in 2029 in gebruik worden genomen.
Braziliaanse groene waterstof via Rotterdam naar Duitsland
De havens van Pecém (in Ceará, Brazilië), Rotterdam en duisport (Duitsland) werken samen om het transport van alternatieve brandstoffen te faciliteren. CEO van Havenbedrijf Rotterdam, Boudewijn Siemons: “We erkennen het potentieel van Brazilië als leverancier van groene waterstof. We zijn verheugd om duisport te verwelkomen in deze samenwerking die gericht is op het opzetten van een end-to-end supply chain voor groene waterstof.” Op korte termijn is transport vanuit Rotterdam mogelijk via de binnenvaart en vanaf 2032 via pijpleidingen.
Fertiglobe
Fertiglobe heeft de aanbesteding gegund gekregen voor de eerste H2Global pilot veiling voor groene ammoniak. Het product zal via de haven van Rotterdam worden geïmporteerd en door Hintco in gestandaardiseerde volumes worden verkocht via jaarlijkse veilingen. In deze hoedanigheid treedt Hintco op als ‘market maker’ en stimuleert nieuwe markten voor groene waterstof en emissiearme brandstoffen.
CO2next
Het CO2next-project voor de tijdelijke opslag en overslag van vloeibare CO2 op de Maasvlakte in Rotterdam gaat de FEED-fase in. Shell en TotalEnergies werken hierin samen met Gasunie en Vopak. De terminal zal door schepen van vloeibare CO2 worden voorzien en via de Aramis-pijpleiding worden aangesloten op lege gasvelden in de Noordzee. Met een initiële jaarcapaciteit van 5,4 miljoen heeft het de potentie om door te groeien naar 15 miljoen ton per jaar. De investeringsbeslissing is gepland voor 2025. De commerciële activiteiten zullen naar verwachting in 2028 van start gaan.
Ammoniakterminal en -kraker VTTI
VTTI beoogt de ontwikkeling van een ammoniakterminal en -kraker in zowel Rotterdam als Antwerpen. De Europese Commissie heeft het project aangewezen als Project van Gemeenschappelijk Belang en verstrekt een EU-bijdrage van €11,6 miljoen voor Rotterdam. Gezien de grote marktinteresse in het open season start VTTI nu de Heads of Agreement-fase met geïnteresseerde partijen om het project verder te brengen.
Aanleg waterstofnetwerk
De aanleg van het nationale waterstofnetwerk begon in 2023 in de haven van Rotterdam. Hynetwork rolt het netwerk gefaseerd uit, waarbij het eerste deel in Rotterdam naar verwachting in 2026 operationeel wordt. In 2030 zal de infrastructuur beschikbaar zijn in industriële clusters langs de Nederlandse kust. Tegelijkertijd komen er verbindingen met Duitsland en België. Tussen 2031 en 2033 zullen alle industriële clusters volledig met elkaar verbonden zijn. Tegen die tijd zal ook de west-oostverbinding van het nationale waterstofnetwerk (de waterstofpijpleiding van de Delta Rijn Corridor) voltooid zijn.
Delta Rijn Corridor
De regering heeft besloten om prioriteit te geven aan de ontwikkeling van waterstof- en CO2-infrastructuur binnen de Delta Rijn Corridor (DRC). De waterstofpijpleiding moet snel worden aangelegd om de waterstofmarkt op gang te brengen. Dit is belangrijk nieuws voor bedrijven die investeringen overwegen in de productie, opslag of aankoop van waterstof. Het is niet alleen belangrijk voor Rotterdam, maar ook voor andere industriële clusters in Nederland, Duitsland en Noordwest-Europa. De waterstofpijpleiding zal naar verwachting tussen 2031 en 2032 gereed zijn. De ontwikkeling van een ammoniakpijpleiding tussen Rotterdam en Duitsland is niet langer opgenomen in de scope van de DRC, maar zal doorgaan als een op zichzelf staand project.
