Leestijd: 4 minuten
In de Rotterdamse haven vliegen steeds meer drones voor inspecties en andere toepassingen. Om dit veilig en efficiënt te laten verlopen, werkt het Havenbedrijf aan de inrichting van het lage luchtruim. ‘Met een drone is geen radiocontact, dus alles gaat digitaal.’
Er vliegen steeds meer drones boven de haven. Ze worden ingezet op plekken die lastig toegankelijk of zelfs gevaarlijk zijn voor mensen. Denk aan inspecties van fabrieken, zoals tanks, leidingen, (petro)chemische installaties of windmolens. Ook kan een drone het lekken van olie door schepen opsporen, terreinen beveiligen en criminelen spotten. ‘Drones vervangen geen mensen, maar zijn een goede uitbreiding van het instrumentarium van inspecteurs’, zegt Ingrid Römers.
En Ingrid kan het weten; zij werkt bij de Divisie Havenmeester aan de inrichting van het onbemande lage luchtruim. ‘Zo denken we na over de inzet van drones bij scheepsbranden, zodat brandweerlieden en hun materieel sneller ter plaatse zijn. Ook willen we boven de haven een dronevliegroute tussen het Erasmus MC in Rotterdam en het ADRZ ziekenhuis in Goes voor de bezorging van bijvoorbeeld medicijnen of bloedmonsters. Tijdwinst kan levens redden én het is veiliger dan regulier vervoer.’
Airspace Centre
‘Het hogere en bemande luchtruim voor vliegverkeer is al honderd jaar ingericht. Het lagere luchtruim voor onbemande luchtvaart in de Europoort en Maasvlakte onder de 150 meter was dat nog niet’, vertelt Niels Kalshoven, projectleider Onbemande Luchtvaart bij het Havenbedrijf Rotterdam. Hoog tijd dus voor regelgeving en een verkeersleiding voor het steeds drukkere droneverkeer boven de haven. ‘Drones zullen elkaar en andere vervoermiddelen kruisen op het water, het land en in de lucht. Daar moeten we goed op zijn voorbereid. Alle mogelijke bewegingen brengen we daarom in kaart’, vertelt Ingrid. ‘We koppelen bijvoorbeeld gegevens over locaties en hoogtes van schepen aan elkaar, zodat drones weten hoe ze kunnen vliegen en welke alternatieve routes er zijn.’
Een belangrijk verschil tussen drones en de bemande luchtvaart: er is geen persoonlijk radiocontact met de luchtverkeersleiding; alle communicatie verloopt volledig digitaal. Ingrid: ‘De luchtverkeerstoren van het droneverkeer heet Airspace Centre. Hier zitten operators die het droneverkeer regelen, nu nog bemand inderdaad, maar in de toekomst gaat de communicatie volledig geautomatiseerd.’ De Rotterdamse haven is – net als alle andere Nederlandse zeehavens – verboden terrein voor niet-gecertificeerde drones. ‘Als particulier kun je hier dus niet vliegen’, verduidelijkt Niels. ‘Om wel te mogen vliegen, heb je de juiste vergunningen en certificaten nodig én toestemming van de operator van het Airspace Centre’, legt Tsjerk Kooistra uit, directeur van Dutch Drone Company. ‘Daar komt bij: industriële klanten hebben strenge regelgeving rondom veilig vliegen over hun terreinen. Daarom schakelen de meeste bedrijven een gespecialiseerde partij in voor hun dronevluchten. Dutch Drone Company is zo’n bedrijf.’
Vertiport Galileo
Omdat de vraag naar transport van goederen via drones toeneemt, is er met een aantal partijen een testroute aangelegd in de haven: vertiport Galileo. ‘De testroute loopt van de RDM-werf tot het Future Mobility Park in Merwevierhaven’, vertelt Niels. ‘Op beide locaties is een universeel starten landingsplatform aangelegd: een vertiport, waar drones veilig en toegankelijk kunnen landen.’
Langs deze route kunnen bedrijven verschillende toepassingen met drones demonstreren, buiten het zicht van de piloot, op afstand én in een échte omgeving. Niels: ‘Dit is uniek, want de drones vliegen in een internationale zeehaven, in bebouwd gebied en onder de aanvliegroute van Rotterdam The Hague Airport. Uiteindelijk komt er in de haven een drone-netwerk van vertiports, een soort snelwegennet in de lucht.’
Dat het lage luchtruim op deze gestructureerde manier wordt ingericht, voegt een nieuwe dimensie toe aan het drone-verkeer. Tsjerk: ‘De grootste uitdaging is dat we moeten accepteren dat het drukker wordt in de lucht en dat we vaker drones om ons heen gaan zien.’ Het idee is dat drones op termijn buiten het zicht gaan vliegen en dat één operator meerdere dronevluchten kan overzien. Tsjerk: ‘In de toekomst komen er meerdere luchtroutes tussen gebieden en zal een drone automatisch in Rotterdam opstijgen en in Amsterdam landen.’
Wie mag er vliegen?
Particulieren mogen niet vliegen in het havengebied, alleen vergunninghouders. Check de regels op onze website.
Personenvervoer via drones?
Zijn drones geschikt om mensen te vervoeren? Ja, zeggen de experts. Maar er moet nog veel worden getest om dit veilig te doen. Ook moet de wetgeving worden aangepast. Waarschijnlijk zal tijdens de Olympische Spelen in Parijs in 2024 de eerste Europese personenvlucht per drone zonder piloot worden uitgevoerd. Je zou bijna zeggen: the sky is the limit.