Vliegen in het havengebied
Drones mogen in de toekomst steeds breder worden toegepast, op voorwaarde dat de veiligheid geborgd is. Om bredere toepassingen mogelijk te maken, wordt de komende jaren in stappen het luchtruim gereed gemaakt voor autonoom vliegen, vliegen boven steden, haven en industriegebieden, met pakketten en op termijn onbemand vliegen met cargo en passagiers.
Het Havenbedrijf werkt met overheid en marktpartijen samen om het luchtruim boven de haven zodanig in te richten dat er veilig en snel van de mogelijkheden gebruik gemaakt kan worden.
Aanvragen flight area
UAV-vergunninghouders kunnen in een paar stappen gebruik maken van het havenluchtruim. Dit geldt voor het gebied dat als testgebied voor U-Space Airspace is aangewezen; Europoort / Maasvlakte (buiten de CTR).
Vanaf 20 januari 2024 kunnen vluchten worden aangevraagd door middel van een interface met het Airwayz UTM-systeem via API/SDK, of door gebruik te maken van de gratis WebApp.
Stappen voor gebruik U-Space prototype luchtruim
1. Exploitatievergunning van ILT (alleen in het Nederlands).
2. Meld een vlucht(gebied) aan bij het VLL Airspace Centre van Havenbedrijf Rotterdam via de WebApp of API. Definieer uw 4D-vluchtgebied zo nauwkeurig mogelijk.
3. Vraag uw vluchtgebied via de WebApp bij voorkeur zo vroeg mogelijk aan, ook near real-time is echter mogelijk, b.v. 2 minuten vóór de vlucht. Het indienen van vluchtgebied of -traject via de API-optie kan vooraf of meteen voor opstijgen. Vluchtbevestigingen worden verleend op basis van eerst komt-eerst maalt. API-gebruikers hebben voorrang op WebApp-gebruikers. Prioriteitsoperators die API's gebruiken, hebben voorrang op beide.
4. Wanneer u het gebruik van de WebApp of API aanvraagt, stuur dan uw Operationele Autorisatie of LUC naar het Airspace Centre. Dit geldt ook bij een wijziging in de OA.
5. Annulering; als een geplande en bevestigde vlucht geannuleerd moet worden, gebruik dan de WebApp of API om de UTM meteen op de hoogte te stellen. Het luchtruim wordt dan vrijgegeven voor andere gebruikers.
6. Het is de verantwoordelijkheid van de operator om de bevestigde vluchten te controleren voor take-off, aangezien er mogelijk wijzigingen in het luchtruim zijn geweest.
Dienstverlening na aanvraag
De gebieds- en vluchtaanmeldingen zijn stappen in de U-Space dienstverlening; met een gebiedsmelding via de WebApp komen operators op de hoogte van elkaars vluchten in hetzelfde gebied en dezelfde tijd.
Een geïntegreerde operator ontvangt aanvullende diensten rechtstreeks van het UTM-systeem. Voor een overzicht van diensten, zie onderstaand document.
Actualiteit
Raadpleeg deze pagina regelmatig op wijzigingen; procedures kunnen worden aangepast naarmate we ervaring opdoen met het VLL-luchtruimbeheer.
Security-vereisten
Europese wetgeving schrijft voor dat ISPS-plichtige terreinen en terminals (bijna alle in de Rotterdamse haven) beveiligingsmaatregelen, zoals toegangscontroles, moeten treffen. Ieder bedrijf heeft ook een PFSO (Port Facility Security Officer) aangesteld.
Iedereen die dronevluchten boven een ISPS terrein uitvoert, dient er zorg voor te dragen dat de betreffende PFSO op de hoogte is gesteld van de vluchten, bijvoorbeeld via de opdrachtgever. Een PFSO die een onbekende drone boven zijn terrein ziet, zal deze als een beveiligingsincident melden in een havenbrede applicatie die alle incidenten doorzet naar de Zeehavenpolitie.
Open categorie
In het havengebied zijn dronevluchten in de open categorie niet toegestaan. De open categorie is de niet vergunning-plichtige categorie.
Bekijk de havenzonekaart waar deze gebieden op staan.
De zonegrenzen zijn inmiddels opgenomen in de meeste drone pre-flight apps. Op termijn wordt het verplicht om de dronezones in de software van onbemande luchtvaartuigen te programmeren. De software maakt het de drones onmogelijk een restricted zone binnen te vliegen.
Specific categorie
Voor de specific categorie is een vergunning verplicht. De meeste bedrijfsmatige dronetoepassingen vallen in deze categorie, die aan zwaardere eisen gebonden is zoals opleidingen en certificeringen. Aanbieders van dronediensten moeten de risico’s analyseren en deze aantoonbaar reduceren tot een aanvaardbaar niveau.
Drone-operators mogen in de haven een drone gebruiken als ze, op basis van de risicoanalyse, hiertoe toestemming van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) gekregen hebben. De regels en procedures zijn te vinden op de website van ILT.
Wat deze regels en procedures inhouden voor het havengebied en hoe de vergunningaanvraag in zijn werk gaat, is in het onderstaande document te vinden.
Voorvallen met drones melden
Er zijn verschillende incidenten waarbij een drone betrokken kan zijn. Wat doe je bij welk incident?
Illegale vlucht
Zie je een drone die illegaal boven het havengebied vliegt? Bel de politie op 0900-8844 bij het vermoeden van een overtreding.
Overlast door een drone
Overlast door een drone kun je melden bij de plaatselijke politie via 0900-8844. Die kan actie ondernemen bij een overtreding met, of overlast van een drone. Vliegt er een drone boven jouw terrein, huis of woonwijk? Geef de politie dan zoveel mogelijk informatie door over de locatie, datum en tijdstip, de drone en de piloot. Maak als mogelijk een foto of video. Het is belangrijk dat je een melding doet van overlast door een drone. Voor de politie om actie ondernemen. En voor de overheid om beter zicht te krijgen op incidenten met drones.
Ongeval of voorval
Bel 112 bij een acuut veiligheidsrisico en een spoedeisende situatie. Let op, mogelijk geldt voor betrokkenen ook een verplichting tot het maken van een veiligheidsmelding. Zie ‘incident melden voor onderzoek’.
Incident melden voor onderzoek
Drone operators moeten incidenten melden zodat de toedracht onderzocht kan worden;
Ernstige incidenten en ongevallen (op grond van EU 996/2010 en de Rijkswet Onderzoeksraad voor veiligheid) onverwijld melden bij de Onderzoeksraad voor Veiligheid via telefoonnummer 0800 6353 688.
Voorvallen en kleinere incidenten (op grond van EU 376/2014) bij het Analysebureau Luchtvaartvoorvallen van ILT; Voorvallen luchtvaart | Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) (ilent.nl)
Een weerbare haven
Drones bieden veel kansen, maar kunnen ook voor minder goede doeleinden worden gebruikt en risico’s rondom veiligheid en beveiliging met zich meebrengen. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van drones voor het ongewenst in beeld brengen van personen, spionage door aflezen van (computer)schermen of andere bedrijfsspionage, voorbereiden van criminele activiteiten, drugscriminaliteit, smokkel of mogelijk zelfs terroristische oogmerken. Met een groot aantal bestuurlijke partijen overleggen we over bescherming tegen deze praktijken in de haven.